Soesterberg Air Force Memorial 2022
De verbinding tussen Soesterberg en de United States Air Force
| Het monument toegelicht
'Het idee is om er iets gaafs neer te zetten dat niet alleen de Soesterbergers mooi vinden, maar dat ook Amerikanen die er nog eens terugkomen denken: oh ja, dat waren wij. Ik wil ook graag dat de mensen eraan deelnemen, dat het iets is wat er niet alleen maar staat en bekeken kan worden, maar dat je er ook echt onderdeel van kunt zijn.' Dat zegt de Soester kunstenaar Chris Rodenburg (56) over het tweedelige monument dat hij in opdracht van de Soesterbergse stichting SAM (Soesterberg Air force Memorial) heeft ontworpen en de ingang vormt van het Flight Deck park op het tunneldak over de Amersfoortsestraat.
Het is een herinnering en een eerbetoon aan de Amerikanen die van 1954 tot 1994 op de vliegbasis Soesterberg werkzaam waren en met hun gezin in het dorp woonden. Het bestaat uit drie aluminium panelen met links de eerste straaljagers waarmee de Amerikanen op Soesterberg vlogen, in het midden de startbaan, ‘overgenomen’ door de veldleeuwerik, en rechts de F-15’s die in gebruik waren toen de Amerikanen vertrokken. Voor dit paneel heeft hij de silhouetten gebruikt die op de deur van de nog bestaande Zulu-hangaar staan. De panelen staan naast elkaar, als een herinnering aan de Berlijnse Muur, de aanleiding van de komst van de Amerikanen hier.
Gezellig samenzijn
Daarnaast staat er -van roestig staal- silhouetten van een groep Amerikanen, gesitueerd rond een yard sale (bij ons een garageverkoop) en herkenbaar aan bijvoorbeeld het barbecueën, de wolfhound (de mascotte van het 32ste Fighter Squadron), Halloween, een groep vrienden met een basketbal, een cheerleader en een honkballer, een gezin met bowlingbal en een militair met de hand op het hart bij het spelen van het volkslied. Er zijn in die jaren ook mensen getrouwd, er zijn kinderen geboren, er zijn mensen overleden. Centraal staat dan ook een koninginnenlinde met daarin gekerfd een hartje, een ooievaar en een kruisje als verbeelding van verliefdheid, geboorte en overlijden. Er staat ook iemand met een tulpje bij en achter de boom een verliefd stelletje.
Tussendoor lopen
Behalve dat men tussen de kunstwerken door kan lopen ‘en eraan deelnemen,’ zegt Rodenburg, kan men er ook enkel naar kijken, zittend op een van de drie naar het naar het park gerichte bankjes met als rugleuning in silhouet de achterkant van een typisch Amerikaanse slee. ‘Dus alsof je in die auto zit en naar het park kijkt. Op de nummerplaten staat alleen maar GN (Geen Nederlanders), de beginletters van het kenteken van elke auto waarin de Amerikanen hier reden.’ Verder vind je op het monument overal QR-codes terug waarmee je via je telefoon achtergrondinformatie over de Amerikaanse periode in Soesterberg kunt achterhalen of geluidsfragmenten kunt beluisteren van oude uitzendingen van het American Forces Network (AFN).
Menselijk en sociaal
Het menselijke, sociale aspect van de Amerikanen in Soesterberg, dat vond Rodenburg interessant ‘omdat het in Soesterberg altijd alleen maar gaat over de vliegbasis. Maar er hebben ook 4.000 Amerikanen gewoond in het dorp en de omgeving. Ik heb nagedacht over: hoe krijg je dat nou verbeeld. Ik ben toen voor mezelf teruggegaan naar die tijd, 1954. Nederland was nog maar net klaar met de herstel van de oorlog. Die verhalen hoor ik, want ik was nog niet geboren. We leefden dus sober. Er was nog niet zoveel. En dan komen de Amerikanen. Die waren fysiek groter, vitaler, hadden een heel andere levensinstelling. Dat moet iets teweeg gebracht hebben, dat moet iets bijzonders zijn geweest.’
Onder meer door Halloween en op Koninginnedag ontmoetten Soesterbergers en Amerikanen elkaar. ‘Ik heb aantal mensen gezegd wat ik ging doen en elke keer was het: o ja, die Amerikanen, er kwam een soort twinkeling, er hing een energie omheen. En iedereen heeft er z’n eigen herinnering aan. Die ophalen met elkaar naar aanleiding van wat ze hier zien. Dat is eigenlijk wat ik hoop te bereiken. Ik heb geprobeerd dat gevoel in het monument te leggen.'
Bron: Soester Courant
Het monument is de eeuwige verbinding tussen Soesterberg en de United States Air Force